د افغانستان او امریکا متحده ایالتونو ترمنځ رسمي ډیپلوماتیکې اړیکې له ۱۹۳۵ میلادي کال راهیسې پیل شوې دي او افغانستان په لومړي ځل د دغه کال د مې په ۲۶مه په واشنګټن ډيسي کې خپل سفارت پرانیست.
له هغه تر اوسه په دې اړیکو ډېرې لوړې ژورې تجربه شوې؛ څېړونکي وايي چې په دغو اړیکو کې د ثبات د نشتوالي مهم لامل د امریکا له خوا افغانستان ته ارزښت نه ورکول او په بېلابېلو وختونو کې د هغه هېواد له خوا مقطعي ګټه پورته کول وو.
خو د امریکا د کانګرېس کتابتون د څېړنو پر اساس، د افغانانو او امریکايي سوداګرو ترمنځ لومړنۍ اړیکې په ۱۸۳۰ میلادي کال کې پیل شوې چې له نن څخه ۱۹۴ کاله مخکې پېر ته ورګرځي.
اسناد ښيي چې د افغانستان لومړنی سیاسي پلاوی په ۱۹۱۱ میلادي کال کې د امیر حبیبالله خان له خوا د امریکا متحده ایالتونو ته واستول شو چې هدف یې د رسمي اړیکو ټینګول و.
دغه راز له بریتانوي ښکېلاکه د خپلواکۍ له بېرته ترلاسه کولو دوه کاله وروسته په ۱۹۲۱ میلادي کال کې د امریکا متحده ایالتونو افغانستان د یوه خپلواک هېواد په توګه پر رسمیت وپېژاند.
افغانستان له دویمې نړۍوالې جګړې یو کال وروسته په نیویارک کې قونسلګري پرانیسته او دوه کاله وروسته؛ یعنې په ۱۹۴۸ میلادي کال کې امریکا په کابل کې خپل سفارت پرانیست او په دې توګه دوه اړخیزې ډیپلوماتیکې اړیکې جوړې او په دغو څه باندې ۷۵ کلونو کې دغه اړیکې څو ځلې تودې او سړې شوې دي.
له ۱۹۵۰ څخه تر ۱۹۷۰ کلونو پورې امریکا له افغانستان سره اقتصادي او نظامي مرستې کولې او په کابل او سوېل لوېدیځو سیمو کې یې څو لویې پروژې عملي کړې چې د هلمند وادي کرنیزه پروژه، کجکي بند، د کندهار – هرات لویه لار او د کابل پوهنتون پراختیا او ورته نورې څو پروژې یې د یادولو وړ دي.
کله چې په ۱۹۷۹ کې شوروي لښکرو پر افغانستان برید وکړ، امریکا یې مخالفت وکړ او مجاهدینو ته یې وسلې او پیسې ورکړې چې دې مرستو لس کاله دوام پیدا کړ، وروسته د ۲۰۰۱ کال د سپټمبر ۱۱مې له بریدونو وروسته یې د نړۍوال ایتلاف په مشرۍ پر افغانستان برید وکړ او شل کاله دلته پاتې شول.
همدارنګه په ۲۰۰۴ کال کې افغانستان له امریکا سره د ستراتیژیکې ملګرتیا تړون لاسلیک کړ، بالاخره د کابل او واشنګټن ترمنځ د ۲۰۱۴ کلا په وروستیو کې دوه اړخیز امنیتي تړون هم لاسلیک شو.
په دې اړه مو په «ثبات خپرونه» کې د نړۍوالو مسایلو له څېړونکي واحد فقیري سره مرکه کړې چې پام ورته را اړوو.
Views: 2
