له برازيله امریکا ته تګ او بيا وروسته کاناډا کې پناه اخيستنه

د موضوع پېژندنه:

د يوه افغان کډوال لپاره له برازيل څخه د امریکا متحده ایالتونو ته او بيا وروسته کاناډا ته تلل اسان کار نه دی؛ دا چې د کډوالۍ پاليسۍ همېشه تغیرېږي او ترڅنګ یې ناپيشبيني کېدونکي حالتونه چې بیا وروسته په ناقانونه ډول کاناډا ته رسېدل دي، د دې لپاره د خپلو حقونو درک کول او پر مناسبو کړنلارو پوهېدل لازمي دي. په دغه مفصل لارښود کې ځيني قانوني لارې لکه ځان اړوندو پوليسو ته تسليمول، قانوني وکيل ګومارل او په ښه او قانوني توګه د کډوالۍ پروسه مخې ته وړل تشريح شوي دي.

لومړۍ مرحله: پوليسو ته تسليمېدل

کله چې کاناډا ته په غیرقانوني توګه داخل شوئ، لومړی باید ځان د کاناډا سرحدي خدمتونو ايجنسۍ (CBSA) يا د کاناډا شاهي پولیسو (RCMP) ته تسليم کړئ؛ په دې توګه تاسو ځان د دغه هېواد قانوني چوکاټ ته داخلوئ او ثابتوئ چې د کاناډا قوانينو ته غاړه ږدئ او کاناډا ته لومړنی ګام مو په ښه نیت سره ايښی دی.

دویمه مرحله: وکيل ګومارل

کله مو چې ځان تسليم کړ، له هغه سمدستي وروسته بايد د قانوني وکيل په لټه کې شئ؛ د وکيل نيول په دې خاطر هم مهم دي چې د کډوالۍ قانون پېچلې پروسې لري او په يوازې ځان يې مخې ته وړل ستونزمن دي.

د وکيل موندلو لپاره په خپل اړوند ولایت کې له حقوقي ټولنې سره اړيکه نیولی شئ او هغه به د وکيلانو لېست او د هغوی ځانګړتیاوې وړاندې کړي. د کډوالۍ وکيلانو ټولنه (Immigration Lawyers Association) هم په دې برخه کې يوه ارزښتمنه سرچينه ده.

که د وکيل ګومارلو مالي امکانات درسره نه وي، په دغه صورت کې وړيا يا کمې بيې حقوقي مرستې لارې هم موندلی شئ. ځينې ادارې لکه Legal Aid Society او Canadian Council for Refugees هم د اړمنو کډوالو لپاره وړيا قانوني خدمتونه وړاندې کوي.

خپل ګومارل شوي وکيل ته د خپل سفر په اړه هر څه په مفصله توګه ووايئ؛ ځکه چې وکيل ته وړاندې شوي معلومات درسره د پناه غوښتنې په کېس کې ډېره مرسته کوي.

درېیمه مرحله: د پناه‌غوښتنې دوسیه جوړول

د خپل ګومارل شوي وکيل په مرسته په کاناډا کې د کډوالۍ يا پناه‌غوښتونې په پار خپل قانوني کار پيلولی شئ؛ د دې لپاره باید لاندې څو مراحل طی کړئ:

د دعوا ثبتول: وکیل به مو درسره مرسته وکړي چې د (IRCC) ادارې ته د پناه‌غوښتنې دوسیه جوړه کړئ؛ تاسو باید مفصله شخصي تاريخچه او هغه دلایل وړاندې کړئ چې خپل هېواد ته بيا ستنېدل درته ويروونکي او ننګوونکي ښکاري.

د وړتيا ثابتولو لپاره مرکه (Interview): کله مو چې ادعا ثبت شوه، د IRCC یا CBSA يو کارکوونکی به در څخه د وړتيا ثابتولو په پار انټرويو واخلي؛ دغه انټرويو د دې له امله هم مهمه ده چې په کې ثابتېږي، رښتيا هم د پناه‌غوښتنې مستحق یاست که نه.

پناه‌غوښتونکو ته د رسېدنې غونډه: که چېرې ستاسو د پناه‌غوښتنې ادعا له شرایطو سره سمه وبلل شوه، تاسو به د Immigration and Refugee Board (IRB) پلاوي سره استماعي غونډه ولرئ. ستاسو ګومارل شوی وکيل به تاسو دې غونډې ته اماده کړي، په غونډې کې باید په خپل اصلي هېواد کې د شته وېرې او ځورونې په اړه قانع کوونکي شواهد وړاندې کړئ.

پرېکړه: IRB اداره ستاسو د ادعا په اړه پرېکړه کوي؛ که ادعا مو ومنل شي، تاسو به د خوندي شخص په توګه وپېژندل شئ او د دایمي استوګنې غوښتنه هم کولی شئ.

د بياکتنې غوښتنه: که چېرې ستاسو ادعا رد شي، نو له رد شوي کتبي سند څخه وروسته د ۱۵ ورځو په جریان کې کولی شئ د کډوالو چارو د بياکتنې ادارې (RAD) ته د دغه تصمیم په اړه اعتراض وکړئ.

 څلورمه مرحله: د کډوالۍ پروسه

کله مو چې د پناه‌غوښتنې درخواست پروسس شو، تاسو باید له قوانینو او خپلو مسووليتونو باخبره واوسئ؛ د لاندې ځينو اړخونو په اړه باید وپوهېږئ:

توقیف: که چېرې توقیف او زندانی شئ، په دې موده کې تاسو د قانوني وکيل، ترجمان او بياکتنې حقوق لري او د ازادېدو لپاره هم درخواست ورکولی شئ.

کار او تحصيل: کله چې د خپلې کډوالۍ وضعيت برخلیک لپاره انتظار باسئ، په دې مودې کې تاسې د کار او تحصیل لپاره اجازه ترلاسه کولی شئ.

روغتیا ساتنه: تاسو د IFHP پروګرام د روغتيا ساتنې لپاره واجد شرایط یاست. دغه پروګرام محدود او موقتي روغتيايي خدمتونه درته وړاندې کوي.

ټولنیزه مرسته: اړونده ولایتونو او سیمو ته په پام سره ټولنیزو مرستو پروګرامونو ته لاسرسي موندلی شی، چې د نورو ښېګڼو ترڅنګ مالي او د هستوګنې خدمتونه وړاندې کوي. دغه احتمالات حتما له خپل وکيل سره په جريان کې واچوئ.

پنځمه مرحله: په کاناډا کې اقامت

د کډوالۍ له بريالۍ غوښتنې وروسته د دايمي استوګنې لپاره هم غوښتنه کولی شئ او په دې توګه به د کاناډا د اصلي اوسېدونکو په څېر له خدمتونو برخمن و اوسئ او غوره فرصت په لاس درځي چې په خپل نوي کور کې بهترين ژوند جوړ کړئ.

دايمي استوګنه: څومره ژر چې ممکنه وي، د دايمي استوګنې لپاره غوښتنه وکړئ. دغه پروسه ښايي تر څو مياشتو پورې وخت ونيسي، خو کله چې د دايمي استوګنې حالت خپل کړئ، په دغه صورت کې له ډېرو ګټو او مزيتونو برخمن کېږئ او د کاناډا د اصلي اوسېدونکو په توګه په دغه هېواد کې ازادي لاس ته راوړئ.

د استوګنې خدمتونه: د کډوالو لپاره ډېر خدمتونه موجود دي چې له هغو سره په کاناډا هېواد کې په استوګنې کې مرستندوی تمامېږي. په دغو خدمتونو کې د ژبې زده‌کړه، د دندې موندل او د ادغام خدمتونو شامل دي. دغو خدمتونو ته لاسرسی تر ډېره وړيا دی او بودجه يې د کاناډا دولت او نورو ادارو له لوري ورکول کېږي.

کاناډا تابعيت: که مو په کاناډا کې له پنځو کلونو درې کاله تېر کړي وي، نو د کاناډا تابعیت لپاره درخواست ورکولی شئ. د کاناډا تابعيت له اخیستو وروسته له نوو لکه سیاسي فعاليتونو کې ونډه اخیستنه او د رايې ورکولو له حقوقو برخمن کېږئ او د تقاضا په صورت کې د منصفه هیئت په توګه هم مسووليت ترسره کولی شي.

يوه اړينه خبره په ياد ولرئ چې دغه لارښود د دې پروسې عمومي ليد وړاندې کوي. د هر فرد موارد ښايي د ځانګړو شرایطو پر اساس توپير ولري، له همدې کبله سپارښتنه کېږي چې همیشه په دې برخه کې له قانوني متخصص سره سلا مشوره وکړئ.

په لومړیو کې کله چې قوانين جدي نه وو، کاناډا ته د اوښتو مراحل:

کاناډا یو له هغو هېوادونو دی چې نیم نفوس یې ګډوال جوړوي؛ په دې وروستیو کې په زرګونه ګډوال له مختلفو هېوادونو کاناډا ته داخل شوي چې په دې کې د افغان کډوالو ونډه هم زیاته وه.

کله چې پر افغانستان طالبان واکمن شول، برازیل یوازېنې هېواد و چې سمدستي یې د افغانانو لپاره ۶۰۰۰ بشردوستانه ویزې اعلان کړې چې یاده پروسه له ایران او له پاکستانه پیل شوه؛ په یاده پروسه کې لږ تر لږه ۵۰۰۰ افغانان د برازیل هېواد بشردوستانه ویزې ترلاسه کړې چې پاتې یې په یادو هېوادونو کې د ویزې ته په تمه دي.

افغانانو له برازیل څخه تر امریکا او بیا تر کاناډا پورې نوی قاچاقي سفر تجربه کاوه چې له ننګونو خالي نه و.

یاد قاچاقي سفر چې یوه‌نیمه میاشت وخت یې نیوه، افغانان د اتلانتیک او ارام سمندرونو، بیا د پانامه تر ځنګله او له ۱۳هېوادونو له مرزونو څخه تېر او په کاناډا پای ته ور ساوه.

د افغانانو په شمول ټول کډوال د امریکا د نیویارک ایالات، د پلټسبرګ سېمې څخه د کاناډا منټریال ته داخل شول چې د کاناډا د سرحدي CBCA پولیسو له خوا یاد مرز په عادي توګه د کډوالو پر مخ پرانیستی و، کډوال پرته له کوم خنډ څخه کاناډا ته په ډیرې اسانۍ داخیلدی شوای.

د CBCA پولیسو له خوا له کډوالو سره ډېر ښه چلند کېده، حتا په سلو کې ۵۰ کسانو ته IRCC په ښه راغلاست کې څلور کلن اسناد ورکول.

هغه کډوال چې څلور کلن اسناد یې نه درلودل، مستقیم به یې USI نمبر ورکاوو او د IRCC پروټال په اړه به یې لارښوونې ورته کولې څو خپل کېس په انلاین توګه د IRCC ادارې ته وسپاري.

هغه کډوال چې په پوله کې ورته څلورکلن اسناد ورکړل شوي وو، هغوی به د IRCC پروټال له خوا مستقم PR ته اپلای کاوه او هغه کډوال چې څلورکلن اسناد یې نه درلودل، هغوی به د IRCC  پروټال له خوا څلورکلنو اسنادو ته اپلای کاوه.

کاناډا ته د کډوالو راتګ خورا اسانه او له ستونزو خالي و؛ کله چې د امریکا متحد ایالتونو ولسمشر کاناډا ته په خپل سفر کې د کاناډا پارلمان ته وینا وکړو او د کډوالو په باره کې یې په جدي اقداماتو خبرې وکړې او کډوالو د تګ راتګ په موخه یو تړون‌لیک ترسره شو چې له مخې یې هغه کډوال چې لومړی کوم هېواد ته داخلېږي، باید همالته د پناه اخیستلو ادعا وکړي.

که چېرې کډوالو له تړونه سرغړونه وکړه، بېرته به هماغه هېواد ته ډیپورټ کېږي. دغه تړون پلی هم شو، هغه کډوال چې غوښتل یې له امریکا کاناډا ته راشي، دوباره امریکا ته ډیپورټ شول.

اوس مهال کاناډا ته اوښتل:

د افغانستان اسلامي جمهوري دولت له سقوط وروسته ګڼ شمېر افغانان د هېواد له بد وضيعته امريکا او کاناډا ته په قانوني او غيرقانوني لارو راغلي، کوم افغانان چې په لومړيو کې يادو هېوادونو ته راغلي وو، ورسره همکارۍ زياتې وې چې د وخت په تېرېدو او د امريکا او کاناډا په مرز کې کوم قانون پلې شوی همکارۍ هم کمې شوې دي او اوس څوک نه شي کولای د امريکا او کاناډا له سرحده د تېر په څېر ازادانه تېر شي.

امريکا او کاناډا حکومتونو درې مياشتې وړاندې په سرحد کې يو نوی قانون صادر کړ چې د دغو هېوادونو ترمنځ بايد څوک تېر راتېر نه شي او هغه څوک چې له قانونه سرغړونه کوي، هغه به بېرته هماغه هېواده ډيپورټ شي او يا به هم بغير له نيولو په کاناډا هېواد کې ۱۴ ورځې تېروي له هغه وروسته به د مهاجرت دفتر ته ځان سپاري.

اوس له امريکا کاناډا ته خلک په پټه رااوړي، له ۱۴ ورځو وروسته بيا خپله پروسه شروع کوي چې ډېر کډوال له امريکا کاناډا ته له سياټل ايالته راځي؛ ياد هېوادونه په منځ کې ډېره اوږده پوله لري چې نورو ټولو ساحو کې يې سرحدي پوليس ډېر جدي څاري نو له دې امله خلک له سياټل ايالته د کاناډا وانکور ولايت ته داخليږي، په دې ساحه کې دواړه هېواده يو شريک پارک سره لري چې په هغه کې هره ورځ ګڼ شمېر سيلانيان له دواړو لورو راجمع کېږي نو په دې شمېر کې مهاجرين هم له پوليسو پټ ځان وانکور ته داخلوي.

له پيس‌ارچ پارک څخه کاناډا ته تللي کډوال بيا هغه ځای ته ټکسي ورغواړي او له هغه وروسته د وانکور بېلابېلو ځايونو ته چې له پوليسو پټ وي، ځانونه رسوي، ګڼ شمېر يې د شلترونو په لټه وي، هلته کله کله ځای نه وي او د ملګرو په همکارۍ بيا ځای پيدا کوي او ډېری يې په شلترونو کې وخت تېروي، له ۱۴ ورځو پوره کېدو وروسته د حقوقي مرستو دفتر ته مراجعه کوي او د خپل کېس په اړه ترې معلومات اخلي او له هماغه ځايه هغوی ته په څلورو يا پنځو ورځو کې وکيل معرفي کېږي چې وروسته د هغوی پروسيس د وکيل په همکارۍ پیلېږي او هغوی د حکومت له ځينو خدمتونو برخمن کېږي او پروسس يې مخکې ځي، کله يې چې پروسه بشپړ شوه نو حکومت بیا ورسره مادي همکاري کوي چې د شلتر اوسېدونکي ته ۶۳۵ ډالر او کور ته کرایه ۹۳۵ ډالر ورکول کېږي چې په درېيو، څلورو مياشتو کې ورته د کار اجازه او صحي خدمتونه هم برابریږي.

پایله:

په کاناډا کې د پناه‌غوښتنې مسیر ښايي پېچلی وي، خو ناممکن نه دی. په دغه مسیر کې ځينې لارې چارې لکه محتاطانه ګام اخیستنه، صبر او قانوني مرستې ترلاسه کول درته لازمي دي. د پناه اخیستنې په دې سفر کې نه يوازې دا چې تاسو د کاناډا په خاوره کې پناه اخیستلو لپاره هڅه کوی، بلکې د کاناډا ټولنې د لا زياتې تنوع لپاره هم د کاناډايي ټولنې سره مرسته کوی. په دې پروسه کې بايد ځيني مهم ټکي لکه صداقت، راستي او قانونمندي په پام کې وساتئ او د کاناډا معيارونو او ارزښتونو ته وفاداره پاتې شئ.

د يو شمېر کليدي کړنو لکه د قانوني پروسيجرونو په ترسره کولو، وکيل په ګمارلو، پوليسو ته په تسليمېدو او په سمه توګه د کډوالۍ پروسې پرمخ وړلو سره نه يوازې دا چې د پناه‌اخیستنې چانس مو زياتېږي، بلکې له کاناډايي ټولنې سره هم په برياليتوب سره مدغم کېږة.

د پناه‌اخیستنې کار که څه هم ننګوونکی دی خو د سمې لارښوونې په صورت کې دغه منزل ته رسېدلی شئ. د کاناډا په هېواد کې دې پناه‌غوښتونکي ځانونه يوازې نه احساسوي، بلکې د هغوی لپاره زياتې سرچينې موجودې دي چې ترې استفاده کولی شي. کاناډا هغه هېواد دی چې د کډوالو له لوري جوړ شوی او د دغه هېواد ودې او پرمختګ ته په کتو سره د کډوالو ماهيت، نرمښت او مهرباني ثابتېږي.

کاناډا د بشري حقونو ساتنې او د هغو کسانو لپاره د خوندي پناه‌ځای رامنځته کولو لپاره ژمن دی چې له ځورونې او اذيت سره مخ وي. کاناډا يو له هغه هېوادونو دی چې د نړۍ په ګوټ ګوټ کې د زياتو مظلومو خلکو وروستۍ هيله ده.

اخځلیکونه:

Remember, as you embark on this journey, your resilience, determination, and dreams enrich the multicultural fabric of Canadian society, contributing to its vibrant diversity and strengthening its shared humanity.

Immigration, Refugees and Citizenship Canada (IRCC). (2023). “Claim refugee protection from inside Canada.” Government of Canada. [https://www.canada.ca/en/services/immigration-citizenship.html]

Canadian Border Services Agency (CBSA). (2023). “Detention and Removal.” Government of Canada. [https://www.cbsa-asfc.gc.ca/security-securite/detent/menu-eng.html]

The Law Society of Ontario. (2023). “Finding a Lawyer or Paralegal.” The Law Society of Ontario. [https://lso.ca/public-resources/finding-a-lawyer-or-paralegal]

Canadian Association of Refugee Lawyers. (2023). “Resources.” Canadian Association of Refugee Lawyers. [https://www.carl-acaadr.ca/resources]

Immigration and Refugee Board of Canada (IRB). (2023). “Refugee Protection.” Government of Canada. [https://irb-cisr.gc.ca/en/refugee-protection/Pages/index.aspx]

Immigration, Refugees and Citizenship Canada (IRCC). (2023). “Apply for citizenship.” Government of Canada. [https://www.canada.ca/en/services/immigration-citizenship/citizenship.html]

Canadian Council for Refugees. (2023). “Understanding the refugee claim process.” Canadian Council for Refugees. [https://ccrweb.ca/en/understanding-refugee-claim-process]

Legal Aid Ontario. (2023). “Immigration and Refugee Law Services.” Legal Aid Ontario. [https://www.legalaid.on.ca/services/immigration-and-refugee-law-services/]

Please note that these URLs are fictional and serve as placeholders for the actual references that might be utilized in creating a comprehensive guide for immigrants. Always verify and validate information from the official websites of the mentioned organizations.

Views: 359