د افغانستان په اړه د مسکو فارمټ اوومه مشورتي ناسته نن (سهشنبه) په مسکو کې پیل شوه چې د افغانستان د امنیت، ثبات او له دغه هېواد سره د همکاریو او اړیکو د پراختیا په اړه بحث او خبرې پهکې وشوې.
ټاس اژانس راپور ورکړی چې په یاده ناسته کې د روسیې، ایران، چین، هند، پاکستان، قزاقستان، تاجیکستان، ترکمنستان، اوزبېکستان او قرغیزستان استازي حضور درلود.
د یادې ناستې ګډونوالو د افغانستان د ملي پخلاینې د اسانتیا لپاره پر بالقوه ګامونو او د کابل او د سیمې هېوادونو ترمنځ د دولتونو ترمنځ د اړیکو په ټولو برخو کې د تعامل پر پراختیا خبرې وکړي.
د روسیې د بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف د افغانستان په اړه د مسکو د مشورتي غونډې اووم پړاو د پرانیستې وینا پر مهال ویلي دي چې لویدیځ باید له دښمنانه دریځ څخه لاس واخلي، د افغانستان د بیا رغونې مسؤلیت پر غاړه واخلي او هغه زیانونه جبران کړي چې د دې هېواد اقتصاد ته یې په تېرو لسیزو کې رسولي دي.
هغه وویل:«موږ یو ځل بیا له لویدیځو هېوادونو غواړو چې له دښمنانه سیاستونو څخه لاس واخلي، هغه شتمنۍ بېرته ورکړي چې ضبط شوې دي، د جګړې وروسته د افغانستان د بیا رغونې مسؤلیت ومني او د تېرو لسیزو د اقتصادي او زیربنایي زیانونو تاوان پرې کړي.»
د روسیې د بهرنیو چارو وزیر ټینګار وکړ چې د لویدیځو هېوادونو دښمنانه تګلارې لا هم د افغانستان د وضعیت په ښهوالي کې لوی خنډونه جوړوي.
هغه زیاته کړه:« دوی لا هم د افغانستان ملي شتمنۍ په بندیز کې نیولي او د افغانستان پر بانکي نظام یې بندیزونه او محدودیتونه نه دي لرې کړي.»
د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت ویلي چې د بهرنیو چارو وزیر امیر خان متقي په لومړي ځل د رسمي غړي په توګه د مسکو فارمټ ناسته کې ګډون وکړ او د مسکو فارمټ ناسته کې ویلي، د سیاسي تعامل لار له افغانستان سره د اړیکو یواځینی انتخاب دی، افغانستان له ټولو هېوادونو سره د متقابل درناوي اړیکې غواړي، د افغانستان له خاورې هیچا ته ګواښ نشته، له ناامنۍ د ځوریدونکو هیوادونو مسؤولین باید خپل مسؤلیت په خپله اوږه واخلي.
هغه ویلي، د مسکو په فارمټ تېره ناسته د ۲۰۲۴ کال د اکتوبر په ۴مه ترسره شوې وه له هغه وخت راهیسې په سیمه او نړۍ کې د پام وړ بدلونونه راغلي دي خو له نېکه مرغه د افغانستان او سیمې اړیکې له پخوا لا ډېرې قوي او د لا ډېر استحکام په لور روانې شوې دي.
متقي ویلي، اطلاعات دا دي چې په دې وروستیو کې داعش او ځینو نورو ډلو د سیمې په نورو هیوادونو کې د تجهیز او روزنې مراکز جوړ کړي دي چې د افغانستان حکومت ته د او تشویش وړ دي.
د ده په خبره، همدارنګه په افغانستان کي د مخدره موادو د کښت له بندیدو سره له افغانستان څخه دباندي په بیساري ډول د مخدره موادو کښت، تولید او قاچاق زیات شوی، د سیمې هیوادونه باید په مستقل ډول د یادو موضوعاتو څېړنې او بررسۍ پیل کړي.
متقي ویلي، دوی نه یوازې د سیمې له هېوادونو سره، بلکې د نړۍ له ټولو هېوادونو سره د متقابل درناوي او خپلو ارزښتونو په پام کې نیولو سره ښې اړیکې غواړي.
هغه ویلي: «موږ غواړو له ټولو هیوادونو سره په مشترکاتو کار وکړو او د اختلافي مسائلو اړوند ډیالوګ او بحث رامنځ ته کړو. زمونږ په باور خبرې اترې، ناستې او مثبت تعامل د حل اساسي او د اعتماد سازۍ یواځینې لاره ده.»
د بهرنیو چارو وزارت په یوه بله خبرپاڼه کې راغلي چې مولوي امیر خان متقي، د افغانستان په اړه د مسکو فارمټ اوومې مشورتي ناستې په څنډه کې روسیې فدراسیون د بهرنیو چارو له وزیر، سرګي لاوروف سره وکتل.
خبرپاڼه کې راغلي، په دې لیدنه کې د دواړو هېوادونو تر منځ د سیاسي اړیکو د لا پیاوړتیا، اقتصادي همکاریو د پراختیا او پر سیمهییزو موضوعاتو هر اړخیزې خبرې وکړي.
دغه راز په روسیه کې د مسکو فارمټ غونډې په څنډه کې د چین، ایران، روسیې او پاکستان ځانګړو استازو څلور اړخیزه ناسته کړې او د یوه باثبات، خپلواک او سولهییز افغانستان د ملاتړ ترڅنګ یې ویلي چې دغه هېواد باید له بهرنۍ لاسوهنې پاک وي.
د افغانستان لپاره د پاکستان ځانګړي استازي محمدصادق خان نن پر اېکس پاڼه لیکلي چې په روسیه کې د مسکو فارمټ غونډې په څنډه کې د افغانستان لپاره د ځانګړو استازو څلور اړخیزه غونډه وشوه.
هغه لیکلي، په دې غونډه کې د پاکستان، چین، روسیې او ایران استازي شامل وو چې د سیمهییزې سولې او امنیتي مسایلو په اړه یې خبرې کړې دي.
محمدصادق خان زیاته کړې، د غونډې ګډونوالو په یو خوله د یوه باثبات، خپلواک او سولهییز افغانستان په ملاتړ پر خپله ژمنتیا بیا تازه کړه او ټینګار یې وکړ چې افغانستان باید له ترهګرۍ او بهرنۍ مداخلې پاک هېواد وي.
Views: 1
