سوېل ختیځو ولایتونو کې د جلغوزیو یو شمېر سوداګر وایي چې د چین انحصاري بازار د دوی کاروبار ته زیان اړولی او د جلغوزیو صادرات یې له ستونزو سره مخ کړي دي.
د سوداګرو په وینا، سږ کال د خوست، پکتیا او پکتیکا ولایتونو د جلغوزیو حاصلات ۳۵۰۰ ټنو ته رسېدلي، خو د چینايي سوداګرو انحصار او د نورو بازارونو نشتون د دوی تجارت له جدي ګواښ سره مخ کړی دی.
په خوست ولایت کې د جلغوزیو اتحادیې مرستیال سیال خان، پژواک ته وویل چې لا هم شاوخوا ۱۵۰۰ ټنه جلغوزي د صادراتو له محدودیتونو سره مخ دي، او که د هوا تودوخې په زیاتېدو سره یې د صادراتو لپاره نورې لارې خلاصې نه شي، نو امکان لري چې دا محصولات خراب شي.
هغه وایي: «که موږ ته حکومت بدیل بازارونه، لکه اروپا، متحده عربي امارات او سعودي عربستان، پیدا نه کړي، نو دا مالونه به خراب شي او موږ ته به لوی اقتصادي زیان واوړي. تر اوسه شاوخوا ۲۰۰۰ ټنه صادر شوي، خو ۱۵۰۰ ټنه نور پاتې دي.»
سوداګر وایي که حکومت نور بازارونه پیدا کړي، دا ستونزه به هواره شي.
د جلغوزیو يوه سوداګر فریدالله پژواک ته وويل، که حکومت له نورو هېوادونو سره هم سوداګریزې لارې پرانیزي دا به د جلغوزیو ثبات خوندي وساتي او هم به د حکومت سوداګریزې اړيکې پراختیا پيدا کړي.
دی زیاتوي: «دلته ټول مالونه د چین سوداګرو ته ورکول کېږي، که چېرې موږ له نورو هېوادونو سره هم قراردادونه لرلی، نو چینایانو به موږ ته داسې اقتصادي ستونزې نه جوړولې لکه اوس.»
بل سوداګر، نجاتالله هم ورته اندېښنه لري او وایي: «ښه جلغوزي چین ته صادرېږي، خو کوچني او خراب شوي جلغوزي بیا په کابل کې د مغز لپاره کارول کېږي. حکومت باید هڅه وکړي چې موږ د نورو هېوادونو بازارونو ته هم لاسرسی پیدا کړو، څو زموږ سوداګري پراخه شي.»
ورته مهال، د خوست د سوداګرۍ او پانګونې خونې رییس نواب امیرزي پژواک ته وویل چې دا د حکومت مسؤولیت دی چې له نړۍ سره سوداګریز تعاملات پراخ کړي، څو افغان سوداګر نړۍوالو بازارونو ته لاسرسی پیدا کړي.
هغه وويل: «د دې سهولت برابرولو او د نړۍوالو شرایطو رامنځته کولو لپاره د حکومت دنده ده چې تعامل ولري او دا تعامل یې د اقتصادي ګټو لپاره چې د افغانستان بېلانس پر هغې مثبت خوا ته حرکت وکړي باید لارې چارې یې ولټول شي.»
د افغانستان جلغوزي په نړۍواله کچه لوړه تقاضا لري او د اقتصادي کارپوهانو په خبره چې که حکومت د وچې میوې د صادراتو لپاره نړۍوالو بازارونو ته د لاسرسي برخه کې شته خنډونه هوار کړي نو هېواد اقتصادي ځان بسیاینې ته نږدې کېږي.
د خوست والي وياند مستغفر ګربز وايي، د سوداګرو د سوداګريزې پراختيا په اړه د خوست د صنعت او سوداګرۍ او د بهرنيو چارو رياستونو مسوولين په دې هڅه کې دي څو د خوست جلغوزي نه يوازې چين، بلکې نورو هېوادونو ته هم صادر کړي او تجارت يې وده وکړي.
نوموړي پژواک ته وويل په دې برخه کې د دوی هڅې جدي او جاري دي او په نږدې راتلونکي کې به عملي بڼه خپله کړي.
Views: 8
