د بشر حقونو د څار سازمان په یوه تازه راپور کې ویلي چې په ۲۰۲۱ کې پر افغانستان د طالبانو له بیا واکمنېدو راهیسې د طالبانو حکومت د مطبوعاتو ازادي تر پښو لاندې کړې او د افغانستان رسنۍ یې له منځه وړې دي.
په راپور کې ویل شوي:« خبریالان د نیولو او شکنجې له ګواښ سره مخامخ دي؛ په جلا وطنۍ کې خبریالان د جبري ستنېدو له خطر سره مخامخ دي.»
دغه سازمان وايي، طالبانو په تېره څلور کلنه واکمنۍ کې افغانستان کې پر پاتې خبریالانو او رسنیو څار او سانسور ډېر کړی، د دوی له پالیسو سرغړوونکي یا پرې ګوتنیوونکي خبریالان مجازات کوي.
په دغه راپور کې ادعا شوې دا چې طالبانو د رسنیو ازادي کمه کړې ده، څارګرې ادارې یې د رسنیو ټولې خپرونې څاري او د “امر بالمعروف پولیس” د رسنیو پر کارکوونکو ټاکل شوي لباس او نور مقررات اجباري کوي او د طالبانو د سختو محدودیتونو له امله په هېواد کې د ښځینه خبریالانو شمېر په چټکۍ راټیټ شوی دی.
راپور څرګندوي، چې د طالبانو استخبارات او د امربالمعروف وزارت پر رسنیو کلک څار لري او د طالبانو پر ضد وړه نیوکه هم د نیول کېدو او وهلو سبب ګرځي.
د راپور له مخې، خبریالان د جاسوسۍ، مخالفو ډلو سره د اړیکو او د داخلي اختلافاتو ته د لمنې وهلو په تور نیول کېږي، د همدي امله ځیني خبریالان، طالبانونو شکنجه کړي او د کار د پرېښودو په شرط یې خوشې کړي دي.
په راپور کې ویل شوي، چې د راپورونو له مخې، په تېرو څلورو کلونو کې له افغانستانه څه باندې زر افغان خبریالان وتلي او امریکا، کاناډا او یا نورو اروپايي هېوادونو ته تللي، خو په جلا وطنۍ کې اوس د جبري ستنېدو له ګواښ او د غچ اخیستو له وېرې سره مخامخ دي.
د بشري حقونو د څار بنسټ وايي: «لسګونه افغان خبریالان په پاکستان او ترکیه کې د نیول کېدو او جبري ستنېدو له خطر سره مخ دي.»د بشري حقونو سازمان وايي، خبریالان ځان سانسوروي او طالبانو په نږدې شلو ولایتونو کې د ساکښو پر انځور اخیستلو او نشرولو هم کلک بندیزونه لګولي، چې د خبریالانو کار یې ستونزمن کړی دي.
د راپور چمتو کوونکي له طالبانو غواړي چې د خبریالانو خپلسرې نیونې، ربړونې، ناوړه چلن او د ښځینه خبریالانو پر وړاندې له تبعیض چلن لاس واخلي او سانسور پای ته ورسوي.
دغه سازمان نړیوالې ټولنې ته خبرداری ورکړی، چې که چټک اقدام ونه شي، افغانستان به په یوه بې غږه هېواد بدل شي او له دولتونو یې غوښتي چې د افغان خبریالانو د ملاتړ لپاره عملي کار وکړي.
Views: 8
