آگاهان طب نتایج یک تحقیق علمی مبنی بر موجویت میزان بلند سرب در خون کودکان پناهندۀ افغان ناشی از استفادۀ ظروف المونیمی را رد نکرده توصیه نمودند، شهروندان از ظروف المونیمی بی‌کیفیت استفاده نکنند.
این تحقیق در مجله علمی تأثیرشناسی و اپیدمی محیط زیستی نشر شده و پژوهشگران با بررسی ظروف استفاده شده در خانه‌های پناهنده‌گان دریافتند که استفاده از دیگ بخار می‌تواند تا ۶۵۰ برابر میزان مجاز برای کودکان، سرب وارد خون آنان کند.
این تحقیق در سال ۲۰۲۲ چاپ شده و محققان با استفاده از یک آنالایزر فلورسانس اشعۀ ایکس دریافتند که در مقایسه با ظروف المونیمی استفاده شده توسط افغان‌های مهاجر، دیگ‌های فولادی ضد زنگ میزان بسیار کمتری سرب را انتقال می‌دهند.
نتیجۀ این تحقیق نشان می‌دهد که این کودکان به دلیل استفاده از ظروف المونیمی حاوی سرب، در معرض آلوده‌گی قرار گرفته‌اند و یکی از پیامدهای نگران‌کنندۀ موجودیت سرب در خون کودکان این‌است که روند یادگیری و رشد عصبی کودکان را مختل می‌کند.
در همین حال، آگاهان طب در افغانستان موجودیت سرب در خون کودکان مهاجر افغان در امریکا را رد نکرده و ممکن چنین مشکلی در بین کودکان افغان وجود داشته باشد.
داکتر سید فریدشاه رفیعی، متخصص امراض داخلۀ عمومی مؤظف در شفاخانۀ وزیر محمداکبرخان شهر کابل نتایج این تحقیق را رد نکرده و می‌گوید: «امکان این است که واقعیت باشد، زیرا در افغانستان بیشتر غذا در دیگ‌های بخار و دیر ماندن غذاها در دیگ مروج است.»
به گفتۀ منبع، دیگ‌های بی‌کیفیت که از المونیم یا فلزات بی‌کیفیت ساخته شده باشد، باعث انتقال سرب به وجود استفاده کننده به ویژه کودکان می‌گردد.
وی گفت: «وقتی که غذا در دیگ‌های المونیمی پخته می‌شود خصوصا غداهایی که زیاد جوش می‌خورد و زیر فشار زیاد حرارت می‌بیند، مثل دیگ بخار این سبب می‌شود که فلزات از دیگ جدا گردد و مواد غذایی را آلوده کند، مخصوصا غذاهایی که اسیدی باشد، مثل بادنجان رومی و غذاهای سرکه‌دار زیادتر باعث می‌شود که سرب در خون شخص داخل گردد.»
به گفتۀ او، زمانی که سرب داخل خون انسان شد باعث آسیب‌های جدی مغز، سردردی، عدم رشد ذهنی، دماغی، دردهای بطنی، بی علاقه‌گی و بی‌اشتهایی در نزد شخص می‌گردد.
داکتر رفیعی توصیه کرد، کوشش گردد تا از دیگ‌هایی که کیفیت بهتر داشته باشد استفاده شود، از دیگ‌های فلزی المونیمی و سرب‌دار استفاده نشود.
وی خاطر نشان کرد: «غذاهایی که در دیگ‌های المونیمی پخته می‌کنیم، باید قبل از پختن غذا و بعد از پختن غذا دیگ را خوب بشوییم و غذاها را در دیگ‌های المونیمی دیر نمانیم.»
در همین حال، داکتر سید مرتضی هوفیانی، مسؤول برنامۀ اکمال تخصص انستیتیوت طبی فرانسوی‌ها برای مادران و اطفال و محقق علوم طبی این انستیتیوت می‌گوید که سرب هنگام طبخ غذا از دیگ به غذا منتقل و جذب می‌گردد و پس از نوش جان کردن داخل سیستم دوران خون می‌شود.
وی افزود، در کنار این‌که سرب موجود در خون، باعث تنبلی و ایجاد مشکل در پروسۀ یادگیری، هوش و حافظه کودکان می‌گردد، سبب ایجاد امراض کلیوی، قلبی، عصبی و حتی سرطان‌ها نیز شده می‌تواند.
او نیز توصیه کرد که باید بجای استفاده از دیگ‌های المونیمی بی‌کیفیت از از دیگ‌های چدنی، دیگ‌های آهنی ضد زنگ و ناسوز استفاده شود.
درعین حال، داکتر محمدشریف صدیقی استاد دیپارتمنت داخلۀ اطفال پوهنتون طبی کابل و متخصص امراض داخله اطفال در شفاخانۀ تدریسی میوند نیز نتایج تحقیق یادشده را رد نمی‌کند و می‌گوید، استفاده از وسایل بازی اطفال حاوی المونیم وغیره باعث انتقال سرب در خون می‌گردد.
موصوف افزود، میزان بلند سرب در خون تاثیرات ناگوار از جمله تأخیر در رشد دماغی، کم‌خونی و مشکلات عصبی در نزد کودکان شده می‌تواند.
او توصیه کرد که برای جلوگیری از این مشکل باید وسایل حاوی سرب چه ظروف باشد و یا هم وسایل بازی اطفال را از منزل دور کرد.
در همین حال، داکتر فریدالله عمری متخصص داخلۀ شفاخانۀ ملی و تخصصی انتانی می‌گوید: «تحقیقاتی که صورت گرفته امکان دارد دقیق باشد، سرب می‌تواند که از طریق بعضی از دواهای یونانی، مواد آرایشی، سگرت و بعضی از غذاهای آماده که در قوطی‌های فلزی است و حتی از طریق شیر مادر وارد سیستم دوران خون گردد.»
وی در حالی که می‌گفت، در هوای آلوده نیز میزان بلند سرب وجود دارد افزود، نظر به تحقیقات انجام شده، اطفال چهار تا پنج برابر نسبت به سایر افراد از طریق محیط سرب را جذب می‌نمایند.
به گفتۀ منبع، سرب موجود به میزان بلند در کنار سایر مشکلات، باعث امراض کلیه، قلب و سرطان‌ها نیز شده می‌تواند.
او برخی راهکار‌هایی را جهت جلوگیری از افزایش میزان سرب در خون توصیه کرد: «ما باید کوشش نماییم که از محل ترمیم زیورات و یا فلزکاری خود را دور کنیم، در هوای آلوده از ماسک استفاده نماییم و از غذاهای حاوی ویتامین سی استفاده کنیم و در کنار این همه، در رژیم غذایی خود روزانه از سیر استفاده کرد.»
آگاهان طب تاکید دارند که باید رسانه‌ها و وزارت صحت عامه برنامه‌های آگاهی‌دهی در مورد اضرار سرب و جلوگیری از ورود آن به سیستم دوران خون افزایش دهند.
Views: 12
